Ogólnopolski  program „Czyste Powietrze” wystartował w 2018 r. Jego celem jest poprawa jakości powietrza w Polsce przez dofinansowanie przedsięwzięć termomodernizacyjnych, w tym m.in. wymiany źródeł ciepła i montażu instalacji solarnych. Z rządowego programu skorzystać mogą właściciele oraz współwłaściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych, a także właściciele i współwłaściciele wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych, które mają wyodrębnioną księgę wieczystą.

Szacuje się, że w naszym kraju w skali roku z powodu chorób wywołanych zanieczyszczonym powietrzem umiera aż 45 tys. osób. Program Czyste Powietrze ma na celu zmniejszenie a z czasem wyeliminowanie emisji pyłów oraz innych zanieczyszczeń trafiających do atmosfery, za co w dużej mierze odpowiadają domy jednorodzinne. Na te działania realizowane w latach 2018-2029 przeznaczono kwotę 103 mld zł, w tym 63,3 mld zł w formie dotacji, a 39,7 mld zł w formie pożyczek.

Główna – pierwsza Programu przeznaczona jest dla beneficjentów uprawnionych do podstawowego poziomu dofinansowania, czyli są to osoby fizyczne, będące właścicielami/współwłaścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą, o dochodzie rocznym nieprzekraczającym 100 000 zł. Formami dofinansowania w tym przypadku są dotacja czyste powietrze lub dotacja z przeznaczeniem na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego.

Nabór wniosków w drugiej części programu „Czyste Powietrze”, przygotowanej dla osób o niższych dochodach rozpoczął się 21 października 2020. Aby dostać wyższą dotację – nawet do 37 tys. zł – na wymianę kotła na paliwo stałe i termomodernizację domu, potrzebne jest zaświadczenie o dochodach wydane przez gminę. Osoby fizyczne (właściciele lub współwłaściciele domów jednorodzinnych) o dochodach miesięcznych do 1400 zł/os. (gospodarstwa wieloosobowe) lub do 1960 zł (gospodarstwa jednoosobowe), mają szansę na dotację do 60% poniesionych kosztów realizacji eko-inwestycji (maksymalnie 37 tys. zł).

NFOŚGW wprowadził kolejne ułatwienia:, wydłużenie realizacji przedsięwzięcia o dodatkowe pół roku oraz listę urządzeń i materiałów zgodnych z programem a także kalkulator dotacji. Dodatkowo za wydawanie zaświadczeń potwierdzających prawo do zwiększonego dofinansowania w Programie „Czyste Powietrze” oraz udzielania pożyczek będą odpowiadać teraz gminy. Uczestnicy mogą wziąć udział również w Programie Stop Smog, możliwi skorzystanie z dopłaty czyste powietrze do 70% na wymianę kotłów/ocieplenie domów jednorodzinnych, a dla najuboższych energetycznie do 100%. Budżet programu „Stop smog” to 1,2 mld zł i ma być realizowany do końca 2024 r. Skierowany jest on głównie do gmin, w których stężenie zanieczyszczeń powietrza przekracza normy unijne.

Dzięki zmianom czas trwania całej procedury zmniejszy się z 90 dni roboczych do 30 dni. Dokumentacja opiera się głównie na oświadczeniach. Wszystkie wnioski czyste powietrze można również wypełniać online w serwisie gov.pl.