Nazwa pochodzi od zbitki angielskich słów smoke (dym) i fog (mgła). Najprościej mówiąc – jest to mieszanina z trujących zanieczyszczeń w powietrzu spowodowanych działalnością człowieka oraz niekorzystnych naturalnych zjawisk atmosferycznych.

Najlepsze warunki do powstawania smogu powstają w bezwietrzne dni z wysokim ciśnieniem atmosferycznym. Wtedy szkodliwe cząsteczki nie unoszą się do góry i pozostają blisko powierzchni ziemi, co często wygląda jak mgła.

Zanieczyszczenie powietrza, jakim jest smog, powstaje wskutek przedostawania się do atmosfery szkodliwych związków chemicznych, takich jak tlenki siarki i tlenek azotu oraz substancje stałe, czyli zanieczyszczenia pyłowe, a także kancerogenne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Te ostatnie to organiczne związki chemiczne, których główne źródła stanowią węgiel oraz ropa naftowa i jej pochodne (asfalt, koks, benzyna). Uwalniają się również w dymie tytoniowym i podczas spalania drewna. Grupa ta zdominowana jest przez bezno(a)piren oraz naftalen. Wyróżnia się dwa rodzaje smogu. Pierwszy to tzw. smog londyński, zawierający tlenek siarki, tlenki azotu i węgla oraz sadzę. Drugi nazywany jest smogiem Los Angeles i powstaje przede wszystkim na terenach subtropikalnych. Zawiera tlenki węgla, tlenki azotu i węglowodory, które ulegają reakcjom chemicznym i prowadzą do powstawania aldehydów i ozonu.

Poprawa jakości powietrza może stopniowo następować dzięki wrażaniu zmian obejmujących każdą z dziedzin działalności człowieka. Przykładem takich inicjatyw są przede wszystkim:

• Instalowanie wydajnych filtrów kominowych. Nawet w przypadku starszych technologii urządzenia takie zatrzymują znaczną część zanieczyszczeń.
• Wdrażanie nowych, czystych przemysłowych technologii oraz tych pochłaniających mniejsze zasoby energii. Zakłady przemysłowe to wciąż główne źródła zanieczyszczeń powietrza.
• Inwestowanie w ekologiczne środki transportu i modyfikacja już istniejących. W praktyce to nieemisyjne, lub nisko emisyjne samochody wyposażone w lepsze katalizatory, modyfikowane paliwa (np. bezołowiowe) oraz rozbudowa transportu elektrycznego. W miastach bardzo istotna jest promocja transportu rowerowego oraz wodnego oraz eliminowanie ciężkiego transportu ( budowa obwodnic).
• Budowanie izolacyjnych pasów zieleni wokół zakładów przemysłowych. Zieleń zatrzymuje pewną ilość zanieczyszczeń gazowych, szczególnie jednak zanieczyszczenia pyłowe.
• Propagowanie i wdrażanie odnawialnych źródeł energii m.in takich jak:

a) fotowoltaika,  b) elektrownie wodne, pływowe,  c) turbiny wiatrowe

• Modyfikacji istniejących technologii i większa hermetyzacja produkcji. W praktyce oznacza to np. odsiarczanie węgla przed jego spaleniem, czy też dbałość o odizolowanie produkcji od środowiska.
• Zmiany w ogrzewnictwie – w przypadku ogrzewania domów korzystna jest zmiana paliwa na mniej emisyjne (np. gaz ziemny zamiast węgla) a także termomodernizacja budynków.

Zanieczyszczenia powietrza są główną przyczyną zagrożeń środowiska. Z definicji zanieczyszczenie powietrza to gazy, ciecze i ciała stałe obecne w powietrzu, nie będące jego naturalnymi składnikami, lub też substancje występujące w ilościach wyraźnie zwiększonych w porównaniu z naturalnym składem powietrza. Są one zarazem najbardziej niebezpiecznym rodzajem zanieczyszczeń, gdyż nie da się ich ograniczyć do określonego obszaru. Niestety z uwagi na swoją mobilność mają możliwość skażenia obszarów na dużych odległościach.